پاسخ سوالات کتاب و نمونه سوالات عربی

  اسماء استفهام و کاربرد ; «ما» نافيه و «لا» و فعل آينده

  ترجمه درس چوپان کوچک

کودک تنها است.
او در کلبه است.
چه کنم ؟ من گرسنه هستم.
خانواده ام فقير هستند.
در اين لحظه صدايي شنيد.
پس از کلبه خارج شد.
اي کودک آيا مي تواني کاري انجام بدهي؟
من ... من ... بله بله ... حتماً ... من نيرومند هستم ...
چراندن گوسفندان دشوار است! تو کودک هستي ...!
نه ... نه ... آقا من مي توانم.
در صحرا ناگهان، گوسفندي گم شد.
کجا رفتي ؟
آيا گرگ او را خورد ؟
آه ... چه کنم؟!
به سرعت رفت پس او را بين علفها پيدا کرد.
و اما در غيبت او گرگي آمد و گوسفندي را دزديد.
گريان به روستا بازگشت و گفت:
غفلت نکردم! تنبلي نکردم! گوسفندان را رها نکردم!
در خانه
آقا ... آقا گرگ ... گرگ
چه ؟ !
گرگ ... ببخشيد ... آقا
تو با دقت کار نمي کني.
و در زمان معين بر نمي گردي...
و کودک را به سختي زد.
خبر به پيامبر (ص) رسيد.
پس بسيار اندوهگين شد.
اي مرد! آيا کودک مي تواند با يک حيوان وحشي رو در رو شود؟!
آيا چيز غير ممکن را مي خواهي؟
کودک آمد در حالي که آثار اشک بر چشمش بود.
پس پيامبر به مرد نگاه کرد.
سپس گفت: به درستي که خدمتگزاران شما برادرانتان هستند.
پس مرد بسيار شرمنده شد.
و به خاطر عملش پشيمان شد.  

  قانون
بخش اول : منفي کردن

به مثالهاي زير توجه کنيد:
۱ – ذهبوا (رفتند) = ما ذهبوا (نرفتند)
۲ – تذهبون (مي رويد) = لا تذهبون (نمي رويد)

· فعل اول ماضي است و همانطور که مشاهده مي کنيد براي منفي کردن فعل ماضي، کافيست که به اول آن (ما) اضافه کنيم و براي منفي کردن فعل دوم که مضارع است حرف (لا) را در اول آن بياوريم.
نتيجه:
- حرف (ما) را که فعل ماضي را منفي مي کند (ما) ي نافيه (منفي کننده) مي نامند.
- حرف (لا) که فعل مضارع را منفي مي کند (لا) ي نفي و فعل مضارع منفي، فعل نفي ناميده مي شود.  

  چگونه فعل آينده مي سازيم؟

· ما دو نوع فعل آينده داريم: يکي فعل آينده نزديک است و دومي فعل آينده دور:
تسعلمون – سوف تعلمون
- با آوردن حرف (سَ) بر سر فعل مضارع، فعل آينده نزديک ساخته مي شود.
مانند : سَتعلمونَ (بزودي خواهيد دانست)
- با آوردن (سوفَ) بر سر فعل مضارع ،فعل آينده دور ساخته مي شود.
مانند : سَوفَ تعلمونَ (در آينده خواهيد داشت)  

  بخش دوم: استفهام

  تمرينهاي درس سوم
تمرين اول
با توجه به متن درس در مقابل پاسخ صحيح علامت بگذاريد:

الف) متي سَرَقَ الذّئبُ أحدَ الأغنامِ ؟
۱ – في حضورِ الطّفلة
۲ – حينما کان أحَدُ الأغنام بين الأعشاب
ب ) هل کانت الطّفلةُ مقصِّرَةّ ؟
۱ – نعم ۲ – لا
ج) أضَرَبَت الطّفلَةُ الرّجلَ ؟
۱ – نعم ۲ – لا
د) لماذا قَبِلَت الطّفلَةُ کلامَ الرّجل ؟
۱ – لأنّها تُحِبُ سَرْحَ الأغنام
۲ – لِأنها کانت جامعةً  

  2- براي سؤوالات ستون «الف» جواب مناسب انتخاب کنيد:

  3- علامت منفي را در جملات زير پيدا کنيد:

۱ – لِماذا تذکُر نِعمَةُ ربّک ؟
۲ – ما سَألَت المُعلِّمةُ عن النباء.
۳ – هم لا يسعمون قول الحقِّ.
۴ – ما دفع المؤمن زکاة عِلْمِه.  

  4- کلمات زير را در مکانهاي مناسب قرار دهيد:

(سمعون – أعلَمُ – خَلَقْتَ – کيفَ )
الف ) ربناّ ما ... هذا باطلاً.
ب) لا ... الغَيْب َ.
ج ) فَهُمْ لا ...
د ) ... ضَربوا لک الأمثال ؟  

  کلمات جديد

إخوان = ج أخ : برادر
أسْرَة = خانواده
أعشاب = ج عشب: گياه، علف
أغنام = ج غنم : گوسفند
أمثال = ج مَثَل: مثال، نمونه
اولياء = ج ولي: دوست، دوست خدا
باکيه = گريان
تقدر = مي تواني
جامعة = گرسنه
خجل = خجالت کشيد، شرمگين شد
خَدَم = خدمتکار
دَفَع = پرداخت
دموع = ج دمع: اشک v راعيه = چوپان
سرْح = چراندن
عفو = گذشت، بخشايش
عفواً = ببخشيد
فَقَد = از دست داد
غَفَلْتُ = غفلت کردم
کَسْلِتُ = تنبلي کردم، سستي کردم
کرخ = آلونک
مُحدّد = معين
نبأ = خبر
نَعجَة = ميش  

  پاسخها:

  درست کردن فعل امر

  ترجمه درس اصحاب کهف

در زمان قديم مردم در وفور نعمت و آسايش بودند.
روزي از روزها
مردم شنيدند: اي مردم، اي مردم؛
اين فرماني است از پادشاه قدرتمند، سلطان توانا «دقيانوس» بزرگ
کسي که پرستش بت ها را رها کند کيفرش کشته شدن است.
و از بعد آن روز
ترس و وحشت قلبهاي مردم را پر کرد.
پادشاه ستمگر شروع کرد به، به دار آويختن مردان و زنان مؤمن.
و در قصر پادشاه فرماندهي بود.
او مؤمن است، جز خدا را نمي پرستد.
خدايا من بنده ناتوان تو هستم.
به اين مردان و زنان مؤمن رحم کن و ياريشان فرما.
عاقبت کار ما را به خير و خوبي قرار بده.
و بعد از مدتي در قصر پادشاه
يکي از سخن چينان آمد و به پادشاه گفت :
اي پادشاه بزرگ !
فرمانده و دوستانش اکنون خارج از شهر هستند.
آنها مشغول پرستش خداوند هستند و براي او سجده مي کنند.
پادشاه به شدت خشمگين شد و به وزيرش فرمان داد:
اي وزير به دنبال فرمانده بگرد؛
اين سرکشان را زنداني کنغ
خوردني و نوشيدني را از آنها منع کن؛
آنها را فردا در درخت نخل به دار بياويز؛
قلب دختر پادشاه با اين مؤمنان است.
شبي آمد و در دستش کليدهاي زندان بود.
اي شاهزاده ! چگونه به اينجا وارد شدي ؟!
به سادگي خدا با ماست.
ولي با شتاب برگرد و از اين جا برو ... تو در خطر هستي.
نه ... نه .. همراه دوستانت خارج شو.
خارج شو ... زندان را ترک کن.
ولي ... خطر نزديک است ... شما در شرف اعدام هستيد.
پس همگي از زندان فرار کردند و به غار رفتند.
پس شد آنچه شد.  

  قانون

- وقتي مي خواهيد از کسي خواهش يا درخواستي داشته باشيد يا به کسي دستور دهيد از فعل امر استفاده مي کنيد و معمولاً فعل امر داراي ۶ صيغه مخاطب است.
- فعل امر که داراي ۶ صيغه مخاطب است از ۶ صيغه مخاطب فعل مضارع ساخته مي شود.
- در ساختن فعل امر با حروف مضارعه را از اول فعل مضارع برداريم و آخر فعل را نيز ساکن کنيم.
- وقتي حرف مضارعه را حذف کرديم، اگر حرف بعدي صدا دار نبود، بايد يک همزه بر سر فعل بياوريم و اعراب همزه را از عين الفعل فعل برداريم به صورت زير :

- عين الفعل (فتحه و كسره ) حرکت همزه مي شود (كسره)
عين الفعل (ضمه) حرکت همزه مي شود(ضمه)

اگر در آخر فعل مضارع نون عوض رفع آمده باشد آن را حذف مي کنيم مانند:
تجعلان ِ -> جعلان -> إجعلا ن -> إجعلا  

  · خلاصه بيان

۱ – فعل امر را از ۶ صيغه مخاطب مضارع مي سازيم.
۲ – حرف مضارعه را حذف مي کنيم.
۳ – اضافه کردن همزه .( كسره يا ضمه)
۴ – فعل را مجزوم مي کنيم (يعني ساکن کردن حرف آخر و يا حذف نون عوض رفع)  

  تمرين هاي درس چهارم
1- با توجه به متن درس در مقابل پاسخ صحيح علامت بگذاريد:

الف ) مَن قالَ : «اِجْعَل عاقِبَةَ أمْرِنا خيراً»
۱ – الأمير ۲- الوزير
ب ) مَن قال : «أنّ اللّهَ مَعنا»
۱ – الامير ۲ – الأميرة
ج ) هل صَلَب المَلِکُ الأمير في جذع النّخلِ ؟
۱ – نعم ۲ – لا
و ) أهَرَبَ الأمير و أصدقاوه إلي الکَهْفِ ؟
۱ – نعم ۲ – لا  

  2- در جملات زير مذکر و مؤنث بودن هر يک را مشخص کنيد:

الف ) إبدأْ يومک بذکر اللّه
۱ – مذکر ۲ – مؤنث
ب ) دَخَلْتِ في دينِ الله
۱ – مذکر ۲ – مؤنث
ج) غَضِبَتَ علي الظّالِم
۱ – مذکر ۲ – مونث
د ) تبحثُ عن الحقيقة
۱ – مذکر ۲ – مونث
ه) ترجعين إلي ربّک
۱ – مذکر ۲ – مونث  

  3- کلمات مناسب را مقابل معني آن قرار دهيد

الف ) برداشتن کيف      ۱ – اِغسلي الوجه
ب ) بالابردن قلم      ۲ – اِلبسي الثوب
ج) بازکردن در      ۳ – اِغرس الشجرة
د) کاشتن درخت      ۴ – اِفتح القلم
ه) پوشيدن پيراهن      ۵ – اِرفعي القلم
ي ) شستن صورت      ۶ – احصل المحفظة  

  4- براي افعال زير فعلهاي امر بسازيد:

الف ) تَغفِرُ = ....
ب ) تَرْحَم = ....
ج) تَجْعَلُ = ....
د) تَرجعينَ = ....  

  کلمات جديد

اِبحث عن ... = جستجو کن
اِبنة = دختر
اُسجُِن = زنداني کن
اِشْرَحْ = بگشاي
اَصنام= ج صنم : بت
ألذي = کسي که
أمر = دستور
تَرْحَمُ = رحم مي کني
جذوع = ج جذع : تنه
جزاء = مجازات
ذنوب = ج ذنب : گناه
رُعْب = ترس
رَغَد = وفور نعمت و آسايش
سلطان = پادشاه
شراب = نوشيدني
صَدْر = سينه
صَلْب = به صليب کشيدن
عاقبة = سرانجام
علي و شک = نزديک به
غداً = فردا
قاهر = چيره – پيروز
قلوب = ج قلب : دل
لِسان = زبان
لهج = توانا
متمردّين= سرکشان
مفتاح = کليد
نَخْل =درخت خرما
وشاة =ج واشي: سخن چين  

  پاسخها:

  فعل امر منفي و نهي

  ترجمه درس بوستان سوخته

اين بوستان بزرگ است.
درختان داراي ميوه هستند.
ميوه ها فراوانند.
سيب – انار – انگورها
صاحب بوستان شخص بخشنده اي است که فقيران را دوست دارد.
در بوستان
عزيزانم ميوه ها را جمع کنيد (جمع مذکر)
براي خانواده تان برداريد. (جمع مؤنث)
ميوه ها را جمع کنيد و برداريد. (جمع مؤنث)
روزي از روزها
صاحب بوستان بيمار شد.
پس فرزندانش را خواست و گفت:
اي فرزندانم ! به ناتوانان رحم کنيد ! براي خدا کار کنيد !
درب بوستان را براي بينوايان باز کنيد.
پس مسلماً ثروت نابود شدني است.
بعد از مرگ پدر
پسر اول: اين بوستان مال ماست.
پسر دوم: بله ... اين حق ماست.
و ديگران در آن هيچ حقي ندارند.
عمل به وصيت پدر واجب است.
به وصيت عمل کنيد. (مثني مذکر)
خداوند را به خاطر اين نعمت شکر کنيد. (مثني مذکر)
حقي براي درخواست کننده (فقير) و محروم قرار دهيد.
ولي نپذيرفتند.
و در خانه هاي بينوايان:
ما مدتي است چيزي نخورديم اي مادر !
عزيزانم صبر کنيد ... صبر کنيد.
فردا به بوستان مي رويم.
دو فرزند: خارج شويد ... زمين ما را ترک کنيد ... اين بوستان مال ماست.
خارج شويد ... برويد ... ترک کنيد.
پس خداوند نيت بد دو فرزند را دانست.
صبح روز بعد
فرزاندان به سوي بوستان رفتند.
حيرت آنها را فرا گرفت.
چگونه ممکن است ؟ نه ... نه  

قانون 1– فعل نهي نيز مانند فعل امر از شش صيغه مضارع مخاطب ساخته مي شود. 2 – فعل نهي با حرف «لا» ساخته مي شود که به آن «لا»ي نهي مي گويند. تکتُمُ = لا تکتُمْ ۳– پس از قرار دادن «لا»ي نهي فعل مضارع را مجزوم مي کنيم. - مجزوم کردن يعني: تبديل (ضمه) به (سکون)ْ يا حذف نون عوض رفع. · تنها صيغه جمع مؤنث مجروم نمي شود زيرا نه (ضمه) دارد نه نون عوض رفع. - در لاي نفي فعل مضارع مجزوم نمي شود. · به جدول زير توجه کنيد.

  تمرين هاي درس پنجم
1 - با توجه به متن درس در مقابل پاسخ صحيح علامت بگذاريد:

الف ) کيف خرج الأطفال من الحديقة بعد وفاةِ صاحب الحديقة؟
۱ – مَحزونينَ 2 – فَرِحينَ
ب ) کيف کان الابْن الأول ؟
۱ – شاکِراً ۲ – ......
ج ) ماذا طَلَبَ صاحب البستان ؟
۱ – الرّحْمَ علي الضّعفاء ۲ – جَمْعَ المَحصول
د) ما ذا طلب الابنُ الثالثُ ؟
۱ – منع اعطاء المحرومين ۲ – إعطاء حقّ المحرومين  

  - 2 افعال مناسب با هر جمله را سر جايش بگذاريد؟

( الکرم – أترُکناَ – اُطلبا – اُنصروا)
الف ) أيها المؤمنون ! .... المظلوم في کُلِّ مکانٍ!
ب ) ايتها المؤمناتُ ! .... تَبَرَّجَ الجاهلية!
ج) ايتها الطالبتان! .... العزّةَ و المَجدَ !
د) أيها الکريمُ ! اِفتحي ابواب ... علي المحتاجين!  

  3 - فعلهاي مناسب هر جمله را مشخص کنيد؟

الف ) حسين آقا، لطفاً اين قرآن را در دفتر بگذار (   ) ب) علي آقا ، لطفاً آن درها را باز کن. (   ) ج) آقا مهدي و آقا بهروز، لطفاً بنشينيد.(   ) د) از حاضران گرامي مي خواهيم مجلس را لطفاً ترک کنيد. (   )  

  4 - فعلهاي امر را در آيات قرآني زير مشخص کنيد.

۱ – اصبروا، ان الله مع الصابرين.
۲ – ارکعوا و أسجدوا و أعبدوا رَبُکم.
۳ – اُشکرو الله .
۴ – اذهبا الي فرعون .  

  کلمات جديد

آخرين = ديگران
أعزاء = جمع عزيز – گرامي
أعنان = جمع عنب، انگور
أماه = مادرم
بستان = باغ
بؤساء = ج بائس: بينوا، فقير
تالي = بعد
تَبَرّج = خود آرايي
رَکب = سوار شد
سائل = درخواست کننده
سوء = بدي
عزة = عزت، سربلندي
عزيزات = جمع عزيزه: عزيز و گرامي
مثمرة = ميوه دار
مَجد = بزرگي
محروق = سوخته، سوخته شد
مُنْذ = از
نحو = به سوي
والِد = پدر
يمکن = ممکن مي باشد
يمين = راست  

  پاسخها: